Plantenfilter
De beste filter voor ieder aquarium is de plant. Of alg. Maar in de meeste aquaria zien we liever planten en voorts zijn planten makkelijker beheersbaar. Als planten een belangrijk onderdeel vormen voor je aquascape, dan geniet je ook direct van de voordelen van planten voor het gezond houden van je aquarium. Heb je geen planten in je aquarium en kun je ze ook niet makkelijk houden, dan biedt een plantenfilter uitkomst.
Voordelen van planten
Planten bieden een aantal voordelen ten opzichte van de filters die in een fabriek worden gemaakt. Zoals de mechanische filter die water laat bewegen langs filtermedia. Het enige voordeel van deze filters zou de waterbeweging kunnen zijn, waardoor organische stoffen, mineralen en gassen veel sterker in een aquarium worden verdeeld. Voor sommige aquarium gebruik ik dit soort filters, louter voor dit doel. De filtermedia haal ik er juist uit, om te voorkomen dat de filter dichtslibt.
Stikstofkringloop
Organische stoffen die vissen maar ook planten zelf produceren, worden door microbiota zoals bacteriën, omgezet naar mineralen. Deze mineralen worden door planten opgenomen. Plantenvoeding bestaat uit niets meer en niets minder dan mineralen.
De bekendste, maar zeker niet de enige mineralenkringloop, is de stikstofkringloop. Met name vissen scheiden voornamelijk via de kieuwen continue ammoniak uit. Een plantenfilter zorgt samen met de microbiota ervoor dat ammoniak (/ ammonium) in de plant terecht komt. Door een plant te knippen en te verwijderen, haal je dus stikstof uit het aquarium.
Koolstof- en zuurstofkringloop
Voor het omzetten van organische stof naar mineralen, verbruiken veel soorten micro-organismen zuurstof. Een mechanische filter produceert geen zuurstof. Planten doen dit wel, geven het af aan de omgeving en voeden daarmee de micro-organismen. Bij het omzetten van organische stof naar mineralen komt koolstofdioxide, CO2, vrij. Dit wordt weer benut door planten.
Waterstofkringloop
Planten nemen ook water op, evenals schadelijke stoffen die in het water voor zouden kunnen komen. PFAS, microplastics, pharmaceutische resten, et cetera. Dat is voor geen enkel organisme gezond, zeker als het niet afgebroken kan worden (PFAS en microplastics). Over het algemeen zijn we meer bezorgd over de gezondheid van de dieren in een aquarium dan de gezondheid van planten. Verontreiniging komt in ieder organisme terecht, maar door de aanwezigheid van planten, nemen de concentraties voor dieren wel af.
Naast verdamping zakt het waterpeil dus door de aanwezigheid van planten. Dit zul je dus moeten aanvullen met water. Hier kun je gewoon kraanwater voor gebruiken (waar ook minimale verontreiniging in zit).
Toepassen van een plantenfilter
Wil je of kun je geen beplant aquarium houden, pas een plantenfilter toe. Eventueel ook als aanvullend op je aquarium met planten. In een plantenfilter worden de planten buiten het aquarium gehouden, maar staan ze via het water wel met het aquarium in contact. Zo kan het water dus gefilterd worden. Daarvoor moet het water wel in beweging zijn.
Een voorbeeld is een “bioloog” of “sump”, waarin ruimte is gemaakt voor planten. Ook zijn er HOB filters of lucht-gedreven kweekbakken, die je aan het aquarium hangt. Hierin kun je aquatische planten zoals Grof hoornblad plaatsen. In een kweekbak zou je ook zand kunnen aanbrengen met moerasplanten die boven het water uitgroeien. De meeste aquariumplanten zijn moerasplanten.
Een eenvoudig alternatief is om de wortels van bepaalde plantensoorten in het water te steken en de plant zelf buiten het water te houden. Drakenklimop en Monstera zijn typische planten die voor dit doel worden gebruikt.
Blijf scapen,
Ruud
PS. Heb je vragen of opmerkingen? Stuur me gerust een bericht: