KH – pH – CO2 equilibrium

Je bent hier: Artikelen / Water / KH – pH – CO2 equilibrium

Dit artikel gaat dieper in op de complexe relatie tussen alkaliteit, zuurgraad en koolstofdioxide in een aquarium.

De tabel hieronder toont de relatie aan tussen KH (y-as / regels), pH (a-as / kolommen) en CO2 (de cellen). De tabel wordt vaak aangehaald in de hobby, maar is per definitie oversimplistisch en al helemaal voor aquaria. Bij aanwezigheid van planten wordt de relatie complexer. Bij temperatuurschommelingen, waar niets mis mee is, wordt het helemaal complex.

Dus hoe meer KH, hoe meer CO₂?

Die vlieger gaat niet op. Verander je de KH, dan verander je de pH. Verander je het CO₂ gehalte, dan verander je ook de pH. De pH zal altijd reageren op veranderingen in een van de andere twee parameters.

Als het water 3 dKH heeft en een pH van 7,6, geeft dit een CO₂ waarde van 2,3 ppm. Verhoog je door het toevoegen van bijvoorbeeld kaliuumcarbonaat, K₂CO₃ de KH naar 10 dKH, dan zou je een CO₂ niveau verwachten van 7,5 ppm. Maar helaas. Als je de KH verhoogt, stijgt de pH mee en blijft het CO₂ gehalte op 2,3 ppm.

CO₂ niveaus kunnen alleen wijzigen door CO₂ toe te voegen of te verwijderen.

Je bereikt dan het punt waar ik zit: he-le-maal loslaten. Zo nu en dan eens een waterwissel om KH aan te vullen. Meer niet. De uitzondering is CO2. Daar hebben je planten echt behoefte aan.

Ik zal een apart artikelen wijden aan de relatie tussen KH, pH en CO2. Om de complexiteit te duiden geef ik hier twee voorbeelden.

Bij het toevoegen van CO2 resulteert een lage KH niet in een grotere PH schommeling.

Veel mensen hebben ten onrechte de indruk dat een lage KH resulteert in grote pH-schommelingen bij het toevoegen van CO2, terwijl een verhoging van de KH resulteert in kleinere pH-schommelingen. Dit is niet het geval voor elke KH boven 1. De KH zal de begin- en eind-pH-waarden verplaatsen, maar de pH-schommeling zal hetzelfde zijn voor een bepaald CO2-niveau.

Deze relatie wordt verbroken bij extreem lage KH-waarden (onder 1 graad), wanneer er niet genoeg carbonaat is om de aanwezige zuren volledig te bufferen. In dat geval kan de pH snel en dramatisch dalen. Maar als de KH 1 graad of hoger is, dan wordt de grootte van de pH-schommeling bij het injecteren van CO2 alleen bepaald door de hoeveelheid CO2 opgelost in het water.

wurts, durborow, 992

Het CO2 niveau kan niet worden aangepast door chemicaliën toe te voegen om de KH of pH te wijzigen.

Het lijkt erop dat door de CO2- of KH-waarden te wijzigen, de andere waarden ALLEMAAL zouden moeten verschuiven. Maar dit is niet waar. Behandel de pH-waarde die je als resultaat ziet. Verander je de KH, dan gaat de pH verschuiven. Verander je het CO2-gehalte, dan gaat de pH verschuiven. De pH zal altijd reageren op veranderingen in een van de andere twee parameters.

Voorbeeld: Het water heeft een KH van 3 graden en een pH van 7,6. Als we naar de grafiek kijken, geeft dit een CO2-niveau aan van 2,3 ppm. Men zou kunnen aannemen, volgens de grafiek, dat het verhogen van de KH tot 10 graden het CO2-niveau zou verhogen tot 7,5 ppm. Het lijkt eenvoudig genoeg, maar het is niet correct. Als je de KH verhoogt, stijgt de pH mee en blijft het CO2-gehalte op 2,3 ppm.

De KH waarden kunnen alleen wijzigen door carbonaat toe te voegen of te verwijderen. De CO2 niveaus kunnen alleen wijzigen door CO2 toe te voegen of te verwijderen.