Essentiële aquascaping benodigdheden zijn echt minimaal. Met een aquarium, kraanwater, licht en zuurstof, heb je de basis al te pakken. Substraat, hout en stenen vormen de scape. Planten vormen in de meeste aquascapes het hart. Vissen, weekdieren, kreeftachtigen en microben vormen de bewoners.

Aquarium

Een glazen bak vormt de basis. Bij voorkeur een volledig kale bak, zonder een kap met geïntegreerd licht. Het glas kan uit extra wit glas bestaan (optic white), maar als de aquascape eenmaal staat, dan merk je de licht groene tint van normaal glas echt niet meer op.

Een lage bak werkt werkt eigenlijk altijd beter dan een hoge bak.

Verder is een mat onder de bak handig. Hiermee kunnen oneffenheden worden opgevangen; kleine vibraties worden geabsorbeerd; en heeft het een kleine isolerende functie.

Een semi-transparante ruitscherm aan de achterkant van de bak is weliswaar geen must, maar wel wat ik zelf standaard aanbreng. Het laat het licht toe en creëert daarmee diepte. Tegelijkertijd wordt hetgeen zich achter de bak bevindt, sterk vertroebelt. Behang of kabels zijn daarmee een stuk minder duidelijk zichtbaar.

Lees verder over een aquarium voor aquascaping.

Kraanwater

Zoutwater of brakwater is niet uitgesloten, maar ik richt me hoofdzakelijk op zoetwater. Een van de makkelijkste manieren om een bak gezond te houden is het verversen van het water in de bak. Niet alleen aanvullen van het water dat is verdampt. Maar actief water uit de bak halen en aanvullen met nieuw water.

In Nederland hebben we prima water. Alle voeding voor planten zit er wel in. Voor een sterk beplante bak, zul je waarschijnlijk stikstof, kalium en fosfor tekort komen. Dat mag je aanvullen met een flesje NPK.

Verder hoeft het water niet vooraf behandeld te worden. In Vlaanderen zul je waarschijnlijk het water moeten ontdoen van chloor.

De frequentie en hoeveelheid waarmee water gewisseld moet worden hangt van meerdere factoren af. Een bak met veel planten en weinig vissen kan gerust een of meerdere maanden zonder een waterwissel.

Lees verder over kraanwater

Licht

Kunstmatig licht is niet per definitie noodzakelijk. Je kunt een aquascape heel goed dicht bij een raam plaatsen. Er gaat niets boven direct zonlicht dat een gezond, sterk beplante aquascape van licht voorziet.

Het veel meer gangbare alternatief is het plaatsen van een aquascape op een zo donker mogelijke locatie. Dan kun je namelijk met kunstmatig licht de impact van de aquascape bepalen.

Aquariumlicht heb je in verschillende soorten, maten en bedragen. Hoe duurder, hoe beter? Als optimale groeisnelheden van planten het doel is, dan zou ik de theorie van licht en fotosynthese zeker bestuderen. Heb je geen haast, dan volstaat eigenlijk ieder beschikbare lamp.

Er is één belangrijk vereiste: het licht moet dimbaar zijn. Een lage glazen bak en dimbaar licht. Investeer daar je geld in.

Mijn voorkeur gaat uit naar dimbaar licht dat ik kan aansluiten op een klein, goedkoop apparaatje waarmee ik de lichtintensiteit tijdsgebonden kan programmeren.

Zo kun je de intensiteit langzaam laten opkomen tot een bepaald maximum (wat niet overeen hoeft te komen met het maximale potentieel van de LED unit) en daarna weer langzaam laten uitdoven.

Maar bijvoorbeeld ook de lamp 14 uur aan laten staan, waarvan bijvoorbeeld de helft op zeer zwakke intensiteit. Daarmee kun je ook ’s avonds prima naar je bak kijken, zonder het leven in de bak overhoop te halen.

Lees verder over verlichting.

Zuurstof

Je glazen bak wordt in de loop van tijd bewoont door micro-organismen. Veel soorten microben of micro-organismen zijn noodzakelijk voor een gezond aquarium. Ze spelen een hoofdrol in nitrificatie en conversie van “afvalstoffen”. Het is daarom af te raden een aquarium schoon te maken. De microben komen vanzelf in het aquarium en na enkele weken zorgen ze voor dat een bak in bepaalde mate gezond en veerkrachtig is.

Een bak met water dat na enkele weken door miljoenen microben wordt bewoond, moet beschikking hebben over opgeloste zuurstof. Het is daarom zaak om de opgeloste zuurstof concentratie zo hoog mogelijk te houden.

De maximale concentratie opgeloste zuurstof is onder meer temperatuur-afhankelijk. Hoe lager de temperatuur, hoe hoger de concentratie kan zijn. Dit betekent niet dat het water per definitie koud moet worden gehouden. Sommige aquascapes reconstrueren een tropisch biotoop met vissen en vereisen warm water. Al wordt het water over het jaar genomen ook voor deze bakken vaak warmer gehouden dan nodig is.

Een aantal manieren om het opgeloste zuurstof gehalte van het water te maximaliseren, is, naast een kritische houding ten aanzien van de temperatuur, het gebruik van planten, een laag aquarium, en een schoon wateroppervlakte.

Zuurstof komt het water in door planten of door het wateroppervlakte. Een lage bak heeft een groot oppervlakte : volume ratio, en draagt dus bij aan zuurstof opname.

Voor een schoon wateroppervlakte is niet veel nodig. Een klein luchtslangetje dat net onder het wateroppervlakte is aangebracht en verbonden is aan een luchtpomp, is voldoende. Een paar luchtbellen per seconde houdt een groot wateroppervlakte schoon.

Lees verder over zuurstof.

Overige aquascaping benodigdheden

Overige zaken hangen van je scape af.

Bodem

Substraat is meestal de basis. Zand is prima voor eigenlijk alle toepassingen. Omdat zand een eeuwigheid meegaat, doe je er goed aan om er niet een euro op te bezuinigen. Ga niet voor het hele fijne zand dat uit één kleur bestaan, maar kies voor 1-2 mm zandkorrels met verschillende tinten.

Hardscape

Een hardscape bestaande uit hout en /of stenen. En meestal planten, maar niet eens noodzakelijk. Hout en stenen haal je uit de natuur. Of in een winkel.

Lees verder over de kunst van aquascaping.

Filter

Een filter is aan te raden. Met name voor het laten bewegen van water. Maar noodzakelijk is het niet.

Verwarming

Een verwarming gebruik je alleen als het écht noodzakelijk is. Voor een “equatoriale” biotoop, bijvoorbeeld, is het een must. Maar heel veel planten en dieren zijn afkomstig uit gematigde en subtropische zones. Dat komt waarschijnlijk overeen met het klimaat in jouw huis.

Blijf scapen.

Ruud